Wat is de beste manier om innerlijke stilte te benutten? Deze vraag ontstond duizenden jaren geleden, toen voor het eerst werd ontdekt dat er een stille geest bestond.
Innerlijke stilte is beide nuttig en nutteloos. Op zichzelf heeft het geen speciale waarde. De geest is gewoon gestopt met zijn onophoudelijke activiteit.
Toen ergens in de oudheid stilte werd opgemerkt, werd een tweede ontdekking gedaan: stilte is meer dan stilstand. Het is een staat van verhoogd bewustzijn en in deze staat hebben we speciale creatieve mogelijkheden. In feite kun je alles creëren uit de onzichtbare “dingen” van stilte. Je hebt dit vermogen al gebruikt om een leven lang gedachten en gevoelens te creëren. Elk idee, of het nu triviaal of wereldschokkend is, komt voort uit stilte.
Een hele wetenschap van trillingen (in het Sanskriet bekend als shabda) ontstond in India, specifiek om de innerlijke stilte te verrijken. Het centrale kenmerk van deze wetenschap is de mantra, een woord dat in meditatie wordt gebruikt vanwege zijn trillingswaarde.
Geluiden zijn vibraties, geluidstrillingen die het oor bereiken. Deze manier van kijken naar geluiden vinden we o.a. terug in de kwantumfysica, die alle materie en energie reduceert tot trillingen of golven in het kwantumveld. De kwantumfysica stelt dat een kat uit atomen bestaat. De atomen opgebouwd zijn uit subatomaire deeltjes en dat die deeltjes verdwijnen in het kwantumveld als onzichtbare golven of trillingen.
Trillingen zijn dus creatief; ze kunnen fysieke voorwerpen of levende wezens, zoals katten en mensen vormen. Diezelfde creativiteit van trilling wordt ingezet in een mantra om een bepaalde kwaliteit in stilte te creëren, die waarden van bewustzijn – liefde, sereniteit, mededogen, empathie, creativiteit en nog veel meer – onder iemands aandacht brengt. Door in de stilte te vibreren, verrijken mantra’s iemands innerlijke leven, met veel gevolgen in het uiterlijke leven.
Sinds ik Marina Abramovic ontdekte, ben ik helemaal begeesterd door haar wijze woorden en daden. Knap! Meer heb ik niet toe te voegen aan wat je in de video hieronder te zien krijgt.
An Art Made of Trust, Vulnerability and Connection | Marina Abramović, performancekunstenaar, | een deel uit haar: TED Talks
Of, als dat niet lukt, breng de natuur binnen op de werkplek.
Toen Marsha Jacobson, een bedrijfsadviseur, instemde met een opdracht, die meer dan een jaar zou duren, kreeg ze een kamer zonder ramen toegewezen om in te werken.
Ze was bang dat de kamer ontmoedigend zou zijn. Dus haalde ze haar eigen natuurfoto’s van reizen naar India, Japan en Vietnam tevoorschijn, blies ze op tot posterformaat, vond goedkope lijsten en vulde er de muren mee.
Het werkte!
Video van: Ambient_Nature
Om gefocust te blijven, gunnen we best onze geest af en toe rust, ook tijdens een werkdag. Het blijkt dat natuurlijke omgevingen – en zelfs foto’s van de natuur – een uniek soort rust bieden. Ze stellen je in staat om te ontspannen en houden ook andere delen van je geest op heilzame manieren bezig. Een studie wees uit, dat deze beelden zachte fascinerende stimulatie in de hersenen veroorzaken, die onbewust aandachtsmechanismen in ons activeren.
Dit is vooral belangrijk als u moeite heeft met het stoppen met eindeloos zorgen voor of piekeren over. Psychologen noemen piekeren ‘herkauwen. Het komt vaker voor bij vrouwen – mannen zijn meer geneigd zichzelf af te leiden – en dit is misschien de reden waarom vrouwen meer vatbaar zijn voor depressie. Herkauwen speelt ook een rol bij angst, eetaanvallen en eetbuien.
Als je een herkauwer bent, maak je dan nu alsjeblieft geen zorgen over waarom je een herkauwer bent :-). Maak in de plaats daarvan een wandeling in de meest natuurlijke omgeving, die je kunt bereiken, of bekijk natuurfoto’s. Ik heb zelf een foto van een meer omringd met bomen op mijn bureaublad en zorg ervoor dat ik dagelijks de natuur intrek met de hond en maanden op rij in de Zweedse natuur doorbreng.
Dus zorg voor natuur op de werkplek en thuis. Bomen, planten en bloemen in of vlak buiten de plekken waar je veel tijd doorbrengt doen wonderen. Zelfs als ze op foto’s of schilderijen afgebeeld staan. Ze brengen, zonder dat je het vaak doorhebt, rust en stilte in je hoofd.
Met kleine en eenvoudige ideeën kan je enorme resultaten boeken.
Gewoon doen, nu direct!
Hulp nodig om dit uit te werken op jouw werkplek? Laat het me graag weten. Met plezier voorzie ik in meer rust en stilte op voor uw werknemers of collega’s op de manieren die het best passen bij uw bedrijfsethos.
Hoe kan je zorg dragen zonder dat het een bron van stress wordt?
Onze behoefte om ons geliefd en verzorgd te voelen en om liefde en zorg aan anderen te geven, lijkt ingebakken te zitten in ons DNA. Ons geliefd en verzorgd voelen geeft ons een gevoel van veiligheid en eigenwaarde. Zorgen voor iemand anders geeft ons een gevoel van heelheid – het is een verlengstuk van onze liefde.
Hoe goed het ook voelt om voor iemand of iets te zorgen, voor veel mensen kan het ook een bron van stress en emotionele chaos worden, waardoor ze zich mentaal en emotioneel uitgeput voelen. Is het dus mogelijk om teveel te geven?
Laten we even kijken naar de definities, die Van Dale aanreikt voor het zelfstandig naamwoord zorg en het werkwoord zorgen.
We herkennen twee nuances hier. Zorgzaamheid en liefdevolle bezorgdheid aan de ene zijde en ongerustheid en moeite doen aan de andere zijde.
Het blijkt dat veel mensen het gevoel hebben, dat als ze zich geen zorgen maken of niet uiterst gefocust zijn op iets of iemand, dit zou betekenen dat ze niet genoeg om iets of iemand geven. Deze behoefte om je zorgen te maken, is een ‘emotionele gewoonte’ die werkt onder het ogenschijnlijk gezonde mom van aandacht, sentiment en sympathie voor mensen of situaties, en die vaak kan leiden tot disharmonie, depressie en een spiraal van destructieve stress.
Foto van Pixabay
Psycholoog Deborah Rozman, co-auteur van Transforming Anxiety: The HeartMath Solution for Overcoming Fear and Worry and Creating Serenity, zegt: “Emotionele gewoonten houden mensen vast in een lus van angst en zelfs depressie. Een van de gewoonten waar de meesten van ons zich mee kunnen identificeren, wordt ‘overzorg’ genoemd. Overzorg is een veelvoorkomende emotionele gewoonte die angst, zorgen en stress veroorzaakt.” De term ‘overzorg’ is bedacht door Doc Childre, oprichter van het HeartMath®-systeem en co-auteur van talloze boeken, waaronder Transforming Stress, Transforming Anxiety, Transforming Anger en Transforming Depression. Doc beschrijft overzorg als datgene wat gebeurt, wanneer geest en emoties de grens van evenwichtige zorg overschrijden en te gehecht raken aan en vastlopen in de persoon of het ding waar je om geeft. Als je te verstrikt raakt in het web van een ander en jij je realiseert dat jouw energie is weggevloeid door overmatige zorgverlening en gehechtheid, is het makkelijk om die ander te beschuldigen en het hen kwalijk te nemen dat jij je niet goed in je vel voelt. Meestal gebeurt dit net bij die mensen of dingen die je het liefst hebt.
Foto van Karolina Grabowska
Wat vaak begint als een oprechte en evenwichtige intentie om te zorgen, vertroebeld daarna door overmatige gehechtheid en overidentiteit en leidt tot teveel zorg voor een persoon of situatie. De oorspronkelijke zorgintenties worden dan emotioneel uitputtend voor alle partijen en kunnen een negatief effect hebben.
Het is niet dat we te veel geven om, maar meer dat we niet weten hoe we onze zorg kunnen beheren. We denken dat als we ons genoeg zorgen maken over iets, we een creatieve oplossing zullen vinden. Of, dat we op de een of andere manier de productieve motivatie zullen oproepen die we nodig hebben om actie te ondernemen en iets op te lossen. Zorgen en angst lossen echter geen problemen op. Het is wanneer we eindelijk de zorgen loslaten, besluiten er een nachtje over te slapen, of om te praten met een vriend, dat er antwoorden bij ons opkomen.
Apathie is ook geen oplossing. Het gaat hier over een evenwichtsoefening. Om dit evenwicht te kunnen bewaren, is het nodig om even halt te houden, al is het maar voor enkele seconden, en in stilte te ademen. Dat kan genoeg zijn om dit evenwicht te behouden of te hervinden. Dr. Rozman zegt: “Evenwichtige zorg is geen rustige toestand zonder drive en passie. Het is precies het tegenovergestelde, eigenlijk. Evenwichtige zorg is dynamisch, het is een plek in je hart waar je door stress heen kunt buigen en veerkrachtig kunt blijven onder druk.” Even stilte houden vergemakkelijkt dit proces.
Veel culturen zijn het erover eens dat innerlijke stilte een omgeving creëert voor het ondersteunen van ons bewustzijn en onze vriendelijkheid. Dat is de reden waarom Sa Story Ori veel tools ontworpen heeft om makkelijker toegang te krijgen tot stilte en langs die weg met de onze natuurlijke innerlijke wijsheid en begeleiding.
Zie innerlijke stilte als een praktische aanwinst voor dieper luisteren. We zeggen of horen geregeld: ” Wees even stil en luister; ik heb je iets belangrijks te vertellen”? Dit komt omdat we instinctief weten dat innerlijke stilte een rol speelt in de kwaliteit en diepte van het gehoorvermogen. Dus waarom zou je het niet gebruiken op de manier waarop het het meest telt – om onze eigen mentale en emotionele ruis te stillen, zodat we de raad en wijsheid van de intuïtieve leiding van ons hart kunnen horen.
Wanneer onze geest tot rust komt, landen we in de innerlijke stilte. Van daaruit kunnen we onze levenservaring resetten en upgraden. We horen onszelf en anderen vaak zeggen: “Als ik het geweten had, zou ik die situatie anders hebben aangepakt.” Stilte is een primaire bron voor het vergroten van onze vooruitziende blik en ons onderscheidingsvermogen. Innerlijke stilte is een plek waar ons hart kan spreken zonder dat de geest het afdoet als larie. Om ‘stil te zijn en te weten’ moeten we eerst stil genoeg zijn om te luisteren.
Om 'stil te zijn en te weten' moeten we eerst stil genoeg zijn om te luisteren.
Video van Yaroslav Shuraev
Het is zeer effectief om tijden in te plannen voor het beoefenen van innerlijke stilte, zodat ons hart, onze geest en onze emoties een ontspannen time-out kunnen ervaren van al het wedijveren en het keuzes maken. Stilte verzacht ons mentale en emotionele innerlijke beleven, zodat ons hart kan worden gehoord. Dit vereist oefening, omdat de geest zal proberen alle beschikbare ruimte in te nemen, als de deur op een kier blijft staan.
Ik heb het gevoel dat het beoefenen van innerlijke stilte een zeer positieve stap voorwaarts zal worden voor de mensheid, niet als een trend of religieuze motivatie, maar als een bewuste, dagdagelijkse manier van leven.
Hulp nodig? Ik deel graag mijn ervaring en alle tools voor innerlijke stilte-oefening, die ik waardevol vind. Neem graag contact op.
Opmerking: als je naar je intuïtie luistert, verwacht dan geen Siri of een Alexa-achtige assistent aan de andere kant met een download van antwoorden. Vooral bij complexe problemen komen intuïtieve antwoorden vaak later - door iets dat iemand zegt, iets dat je leest, terwijl je onder de douche staat, op de weg rijdt, enz.
Documentaire van Philip Gröning, 2005. Een internationale coproductie tussen Frankrijk, Zwitserland en Duitsland. Een intiem portret van het dagelijkse leven van de Kartuizermonniken van la Grande Chartreuse, een klooster gelegen hoog in de Franse Alpen.
Als stilteliefhebster, die houdt van alleen-zijn en eenvoudig leven, blijft deze documentaire me ook bijna 20 jaar later beklijven. Het herinnert me telkens weer aan mijn eigen verblijf in het kluizenklooster bij de monialen van Opgrimbie. Een zalige en, tegelijkertijd, confronterende ervaring, waaruit ik veel geleerd heb over de effecten die innerlijke en uitwendige stilte op mij hebben. Helend en catharsis.
Stilte in beeld brengen
Net als de kartuizers zelf, die een strikte discipline van stilte volgen, is de film zonder verklarende voice-overs, interviews of enige vorm van commentaar. Er is ook geen partituur of soundtrack toegevoegd om de emoties van de kijker te versterken of te sturen.
De film bestaat geheel uit beelden en geluiden van het monastieke leven, het ritme van werk en gebed weerspiegelen, dag en nacht, winter en lente. Op deze manier laat Gröning de toeschouwer niet zozeer zien hoe een klooster is; hij portretteert zo een persoonlijke ontmoeting met de ontberingen en geneugten van het contemplatieve leven.
Een ander tijd- en ruimtegevoel
Toen de kartuizers met het voorstel rond de documentaire benaderd werden, zeiden ze geen ja en ook geen nee. In plaats daarvan zeiden ze in feite: “Laten we bij je terugkomen.” Ze wilden wat tijd om erover na te denken – een decennium of langer, zeiden ze. Het duurde uiteindelijk zestien jaar voordat de kartuizers eindelijk terug naar Gröning kwamen en zeiden dat ze nu klaar waren – als de filmmaker nog geïnteresseerd was. En dat was hij.
Dit achtergrondverhaal bij Die Grosse Stille – verteld in een naschrift aan het einde van de film – is meer dan een pittoreske anekdote. Het is een veelzeggend inzicht in een wereld waarin tijd heel anders wordt beleefd, dan in de dagelijkse wereld waarin we leven.
Er is niets “overhaast” of lukraak aan de kartuizers. Ze leven doelbewust, in elke betekenis van het woord, en de zestien jaar die Gröning op goedkeuring wachtte om te filmen, waren in zekere zin het begin van zijn gewenning aan de kartuizergevoeligheid en het begin van de draagtijd van de film.
Het absolute (minimum) verbeeld
De documentaire is een esthetische poging om het absolute allereerst te benaderen door het niet-essentiële, het oppervlakkige, het overbodige weg te halen. In plaats van te vertrouwen op filmische trucs om de emoties te manipuleren, creëren ze door middel van filmische terughoudendheid ruimte voor de kijker om over grotere levensvragen na te denken in plaats van simpelweg te reageren op stimuli. Grönings film is het toppunt van verheven minimalisme – pure cinema, los van de technieken van andere kunstvormen zoals literatuur of theater.
Er zit wel structuur in de tijd, maar er wordt geen verhaal verteld. Er zijn terugkerende personages, maar geen karakterontwikkeling of psychologische inzichten. Er is weinig spraak en bijna geen dialoog (met uitzondering van een paar scènes die de wekelijkse excursies van de monniken vanuit het klooster documenteren wanneer ze vrijuit mogen praten). Afbeeldingen worden niet uitgelegd en zijn niet altijd vanzelfsprekend.
De film vertelt je niet dat de kartuizers hun cellen slechts drie keer per dag verlaten, voor liturgische diensten en de mis, of dat de kloosters geen retraitanten en geen bezoekers ontvangen, behalve familie en verwanten een of twee keer per jaar. U zult zien dat maaltijden aan de cellen worden afgeleverd via een doosachtig hokje, maar je realiseert je misschien niet dat de monniken nooit elkaars cellen binnengaan. Hoewel ze in gemeenschap leven, zijn de kartuizers meer kluizenaarsachtig dan andere religieuze gemeenschappen, met meer nadruk op eenzaamheid.
Je zult de monniken samen zien eten in de refter, maar weet dat ze dat maar één keer per week doen, op zondag, of dat de speciale excursies vanuit het klooster, de enige keer zijn dat ze vrijuit mogen spreken met elkaar.
Zo weinig concessie doet Gröning aan intellectuele nieuwsgierigheid, dat het enige waar de kartuizers het meest bekend om zijn – de groene en gele Chartreuse-likeuren, die de monniken maken om hun kloosters te ondersteunen – niet eens in beeld verschijnen. “Het produceren van de likeur”, voegt de regisseur eraan toe, “is in het leven van de monniken van zeer ondergeschikt belang.”
Laat de film jouzelf worden
“Leven met de monniken,” zegt Gröning, “het verrassende was om te zien hoeveel geloof ze hebben – geloof in de zin van vertrouwen, van volledig vertrouwen dat ze als kinderen in de armen van hun moeder zijn. Ze hebben het gevoel dat ze in de handen van God zijn, en dat is goed. Subliem zelfs.”
Hoewel doordrongen van de katholieke betekenis, kan Die Grosse Stille een krachtige ervaring zijn voor ontvankelijke kijkers met verschillende religieuze achtergronden, of zelfs geen. Wat zorgt ervoor dat een film met een religieus thema contact maakt met kijkers van verschillende perspectieven? “Vanuit het oogpunt van een filmmaker,” denkt Gröning, “als je serieus neemt wat je ziet, als je het echt serieus neemt, en je je echt afvraagt wat het met jou te maken heeft, en als je onderzoekt en jezelf blootstelt aan dat en in de leegte springt en laat de film zichzelf worden, dan heb je uiteindelijk iets dat heel universeel is, omdat het zo persoonlijk is.”
Deze documentaire ontvankelijk bekijken is een transformerende ervaring – een ervaring die jou in een andere staat zal achterlaten,
door op een andere manier naar de wereld te kijken,
door het overwegen van kleine veranderingen die je in je leven zou kunnen aanbrengen, kan je misschien tegemoetkomen aan de geest van wat je hebt ervaren.
We zijn gewend geraakt aan het leven in een omgeving vol lawaai en harde geluiden, die in veel gevallen gevaarlijk worden voor onze gezondheid. Deze blootstelling aan lawaai kan slapeloosheid, hart- en vaatziekten en een zo hoge bloeddruk veroorzaken.
We zijn bijna vergeten hoe het “geluid van stilte” is, en hoewel het moeilijk te geloven is, hebben we de vele voordelen over het hoofd gezien die stilte ons lichaam, onze geest en vooral onze ontwikkeling als mens biedt.
Voordelen van stilte Stilte is dat magische moment dat de hersenen in staat stelt te ontspannen en zich opnieuw aan te passen. Dit helpt ons om bepaalde stressvolle situaties, die onze emoties overweldigen te beheersen. Daarbij is het niet nodig om jezelf af te zonderen van de wereld of te verdwijnen naar een afgelegen plek om te genieten van momenten van rust. Slechts 10 minuten per dag genieten van de magie van stilte, herwinnen we onze innerlijke rust en ontvangen we tal van extra voordelen, zoals bijvoorbeeld:
stress verminderen,
angst verminderen,
stabilisatie van de bloeddruk,
Verbeteren het humeur en
versterken van het immuunsysteem.
Stilte heeft een unieke, krachtige en rustgevende energie.
Niets kalmeert lichaam en geest zo goed als een minuut stilte.
Kies voor stilte Het is duidelijk dat we gewend zijn geraakt aan lawaai en daarmee aan de behoefte om deze momenten van stilte te vullen met muziek, het geluid van de tv of een ander soort lawaai dat de eentonigheid doorbreekt. Nu je de geheimen en voordelen kent, die slechts 10 minuten dagelijkse stilte in je leven brengen kunnen, geef jezelf de kans om opnieuw te wennen aan rust en stilte. Zet je gewoon rustig neer en focus, bijvoorbeeld, op de ademhaling of op een bloem. Meer is er niet nodig. Het gaat over halt houden en even doelloos focussen.
Stilte is ... halt houden en even doelloos focussen.
Een onderzoek uit 2001 definieerde een “standaardmodus” van de hersenfunctie, die aantoonde dat zelfs wanneer het brein “rustte”, het voortdurend actief bezig was met het verwerken en evalueren van informatie.
Uit vervolgonderzoek blijkt dat de standaardmodus ook wordt gebruikt tijdens het proces van zelfreflectie. In 2013 schreef in Frontiers in Human Neuroscience, Joseph Moran en enkele collegawetenschappers: “Wanneer het brein rust, is het in staat om interne en externe informatie te integreren in “een bewuste werkruimte”.i Wanneer je niet wordt afgeleid door lawaai of doelgerichte taken, lijkt er een rustige tijd te zijn waarin je bewuste werkruimte dingen kan verwerken. Tijdens deze periodes van stilte hebben je hersenen de vrijheid om alle opgedane indrukken te integreren.
i What can the organization of the brain’s default mode network tell us about self-knowledge?, Joseph M. Moran, William M. Kelley and Todd F. Heatherton, Front. Hum. Neurosci., 17 July 2013 https://doi.org/10.3389/fnhum.2013.00391
Ik verlang vaak naar stilte. Zelfs als klein kind hield ik ervan om me erin terug te trekken. Het gaf me energie en kracht om daarna weer helemaal aanwezig te zijn in het dagelijkse leven. Tussen mensen zijn trekt me uit mijn centrum. Dat is heel normaal. Contact maken vraagt om je aandacht naar buiten te richten.
Het lijkt alsof denken, praten en handelen een stukje van mijn energie opslorpen. Alle contact met mensen en plaatsen is voor mij hoofdzakelijk een energieuitwisseling. Van energie is geweten dat het steeds van plus naar min vloeit. Van waar er teveel is, naar waar er een tekort heerst.
Wie het best opgeladen is, geeft, volgens mij, een deel van zijn energie af aan ieder in zijn omgeving die minder levensenergie in zich draagt. Dit proces verloopt automatisch. Soms voel je je echt leeggezogen worden door iemand. Door je bewust ervoor af te schermen, kan je het in enige mate tegengaan. Daarom voelen sommige mensen zich uitgeput als ze een tijdje tussen volk zijn en voelen andere zich erdoor opgeladen.
Alleen wanneer je in een groep vertoeft waar iedereen zichzelf weet op te laden, zonder de energie te halen bij een ander mens, krijgt ieder de kans om te stralen. Schitteren van energie is ons geboorterecht.
In stilte vertoeven, laadt mijn levensenergie bij zonder gebruik te maken van andere mensen. Alleen heb ik al heel mijn leven het gevoel dat er een tekort is aan stilte. Met andere woorden dat er te weinig oplaadpunten zijn om mij bruisend van energie door het leven te laten huppelen. Daarom wil ik stilte onderzoeken. Ik wil proberen te benoemen wat stilte is en waar die zich, naar mijn mening, overal in verschuilt.
Wat ik ontdek, wil ik met je delen, bijvoorbeeld, via één van mijn boeken, Stilte in alles. Joris Van Hove verzorgde de illustraties voor het boek. Je kan enkele van zijn werken bewonderen op: www.jorisvanhove.be.
Het boek is sinds begin 2013 beschikbaar. Interesse? Kijk bij de stiltecadeaus.
